Động mạch xoang hàm trên
Dan Holtzclaw, DDS, MS 24 April 2009
Động mạch cấp máu cho xoang hàm trên
Dan Holtzclaw, DDS, MS, DABP, DICOI
Khi tiến hàm mở xoang hàm trên, cần phải cân nhắc đến sự xuất hiện của động mạch xoang hàm trên trong quá trình mở cửa sổ xoang, tùy vào vị trí mở cửa sổ xoang có thể gặp nhánh trong xương hoặc ngoài xương.
Trước tiên, mọi PTV đều cần biết các nhánh cấp máu cơ bản cho xoang hàm trên. Hình dưới đây minh họa:
(Solar 1999)
Tiếp theo, PTV cần biết phác thảo vể giải phẫu, tần xuất giải phẫu thường gặp ở động mạch xoang hàm trên
Trung bình, nhánh nối trong xương xuất hiện 100% mọi trường hợp giải phẫu, trong khi nhánh ngoài xương chỉ xuất hiện 44%.1,2
Intraosseous Arterial Branch
Nhánh trong xương
Vấn đề thứ 3, PTV cần biết khi tạo cửa sổ vào xoang hàm trên có thể gặp các nhánh đó ở những vị trí nào.
Trung bình, nhánh trong xương định vị ở khoảng cách cách sống hàm 16.4-18.9mm, vì vậy nếu bờ trên cửa sổ xoang mà PTV mở ở trong vùng này thì cần cân nhắc đến việc có thể gặp nhánh trong xương của động mạch cấp máu cho xoang hàm trên.1,2
Intraosseous Arterial Branch
Nhánh trong xương hàm trên
Vậy nếu có xâm phạm nhánh trong xương của đm xoang thì PTV nên xử trí ntn?
Điều này tủy thuộc vào cách thức tiến hành mở cửa sổ xoang, nếu sử dụng các dụng cụ cắt xương xoay tròn thì khả năng cao và hiển nhiên là sẽ cắt vào nhánh mạch này. Bản thân tác giả đã trải nghiệm trong một vài case lâm sàng nên tg có thể mô tả điều gì xảy ra, nhịp đập mạnh của mạch sẽ làm máu bắn vọt ra theo một bán kính khoảng 60cm ( 2 feet ) quanh vùng PT, trong phần lớn các trường hợp, nhờ đường kính của nhánh mạch này nhỏ, việc cắt đứt hoàn toàn nhánh mạch này sẽ làm mạch này co rút và tự cầm máu, nếu việc này không xảy ra, PTV có thẩ cầm máu bằng kẹp, dao điện cầm máu, thắt bằng chỉ. Trong case của tg, tôi luôn tiếp tục việc sửa soạn xoang và để mạch máu tự cầm
Conventional Open Sinus Window Prepartion – Sửa xoạn mở cửa sổ xoang thông thường bằng dụng cụ cắt quay tròn
Ngày nay, tôi dùng máy phẫu thuật Piezoelectric khi mở cửa sổ xoang, hiệu quả nhanh hơn, đơn giản hơn và an toàn hơn các thiết bị sửa soạn cửa sổ xoang bằng vòng dụng cụ cắt quay tròn thông thường. Điều này có được bởi máy piezzo cắt có lựa chọn các mô cứng trong khi ít xâm phạm vào mô mềm, nó có thể loại bỏ vách xương bên của xoang mà không gây tổn thương nhánh động mạch trong xương, tuy nhiên với ưu điểm giảm nguy cơ cắt vào nhánh động mạch nó lại gây ra một vài nhược điểm trong việc nâng màng xoang ( màng Schneiderian ). Ngày nay, không những PTV phải kiểm soát được việc nâng màng xoang mà không bị rách màng mà còn phải đảm bảo nâng màng xoang với nhánh động mạch trong xương còn nguyên vẹn, không phải là vấn đề lớn cho đòi hỏi này nhưng sẽ mất thêm thời gian hơn trong cả quá trình phẫu thuật
phẫu thuật nội soi bằng robot
Before and after shots of Scneiderian membrane + maxillary sinus arterial supply elevation – Trước và sau khi nâng màng xoang Schneiderian
Kết luận
Đảm bảo không tổn thương động mạch cấp máu cho xoang hàm trên trong quá trình bộc lộ và nâng màng xoang cũng tương đồi đơn giản, chỉ cần PTV biết cần làm những gì và phải phải tiến hành ở những vị trí nào.
Dan Holtzclaw, DDS, MS, DABP, DICOI
dholtzclaw@jiacd.com
Bài dịch bởi Bác sĩ Nguyễn Cao Thắng từ: http://jiacd.com/sinus-lift/maxillary-sinus-arteries
bản tiếng Anh: http://implantnhakhoa.com/66n/dong-mach-xoang-ham-tren-dan-holtzclaw-dds-ms-dabp-dicoi.html